Književne veze Valjeva i Pančeva

Beogradski Institut za književnost i umetnost i Biblioteka „Ljubomir P. Nenadović” iz Valjeva zajednički će raditi „Književnu topografiju Valjevskog kraja”. Taj poduhvat će svesrdno podržati Valjevska opština, obećao je nedavno njen predsednik Tomislav Milanović u razgovoru sa direktorima te dve institucije, Miodragom Matickim i Zoricom Milinković. Računa se i na potporu ostalih pet opština Valjevskog kraja, a takođe i Ministarstva kulture.

Pančevačka biblioteka (Foto: Ljuba Rankovic)

Za ovogodišnji septembar bi trebalo da bude pripremljen elaborat o celokupnom radu na izradi Topografije, krajem ove ili početkom iduće godine bio bi održan okrugli sto o književnom životu u Valjevskom kraju i o stvaralaštvu pisaca Valjevaca, učestvovali bi književni istoričari i kritičari. Krajnji rezultat tog opsežnog i složenog posla biće zbornik „Književna topografija Valjevskog kraja” kojim će svestrano biti prikazano književno stvaralaštvo mnogobrojnih Valjevaca i kulturne prilike u Valjevu i njegovoj okolini. Izlazak tog zbornika ne treba očekivati pre kraja 2004. godine.

Sličan put je, inače, jednom već savladan izradom „Književne topografije Pančeva” koja se rasprostrla na čitavih 740 strana, a objavljena je 2001. godine. Nju čini 70 radova o književnicima koji su bivali vezani za taj grad i o drugim tamošnjim pregaocima u oblasti književnosti, zatim o književnoj tradiciji pančevačkih Mađara, Nemaca, Rumuna i Rusa, o kulturnim institucijama, književnoj periodici i drugim temama. Tu je i iscrpan letopis kulturnog i književnog života Pančeva u prethodna dva veka. Zbornik se završava obimnim biografskim rečnikom pisaca iz Pančeva.

Zbornik „Književna topografija Pančeva” nije se bavio književnim vezama te varoši sa drugim gradovima pa ni sa Valjevom i Valjevcima ali ipak pruža izvesnu građu i za takva razmatranja. U ovome članku zadržavamo pažnju na ponekim takvim primerima, zanimljivim i otuda što su Valjevo i Pančevo umnogome različiti kako svojom prošlošću tako i sadašnjošću.