Srpska Troja u okolini Valjeva

Istorijska enigma o čudesnom nestanku grada Mačova biće vrlo brzo rešena ukoliko se promeni mišljenje o lokaciji ovog grada. Sasvim je sigurno da je grad postojao, ali nema bitnih materijalnih dokaza, da se nalazi tamo gde ga mnogi traže, na teritoriji današnje varoši Šapca. Znači, moramo ga potražiti na drugom mestu, i ozbiljno razmotriti sve činjenice koje ukazuuu na njegovo postojanje. Prvobitna teorija Mađara Talocija može biti tačna, jer su Ugari osvajali ovaj grad i imali značajan uticaj u životu i razvoju srednjovekovne Mačvanske banovine.

Arhitekta Dragoljub Milutinović tvrdi da je 1319. Ugarska vojska prešla Savu, potisnula srpsku vojsku u dolinu Kolubare i ponovo preuzela Mačov. Naravno da ovu istorijsku činjenicu nećemo dovoditi u pitanje, ali iz cele ove priče ostaje nam nejasno zašto bi ugarska vojska jurila i potiskivala srpsku vojsku 60 kilometara do doline Kolubare, ukoliko je osvojila strateški važnu tvđavu i grad Mačov, stvarajući sama sebi rizik da bude opkoljena i uništena daleko od Mačova. Dolina Kolubare ne mora se poistevećivati sa gradom gde nastaje reka Kolubara, već se može posmatrati i nizvodno.

Materijalni dokazi o postojanju grada Mačova mogu se naći u Rađevom Selu kod Valjeva, u selu Kličevac, koji se sada teritorijalno vodi u Mesnoj zajednici „Krušik” i potpada pod upravu grada Valjeva. Obe lokacije se graniče jedna sa drugom, i razdvaja ih šabački put izgrađen 1972. godine. Prilikom izgradnje ovog puta uništeno je mađarsko groblje. Tom prilikom, pored kostiju i lobanja, pronađen je veliki broj sablji i noževa, kao i drugih predmeta. Mađarsko groblje i ostaci tvrđave i danas su uočljivi u Rađevom Selu. Postoji verovatnoća da je Mačov menjao lokaciju iz nepoznatih razloga, što stvara dilemu. Tako, na samoj međi sela Kozličić i Kotešica, i danas postoje ostaci tvrđave za koju se smatra da je bila turski grad, koji su osvojili Mađari predvođeni „knjazom krvavih zuba”.

Legenda koja kruži u narodu govori da je grad nestao usdled velike nesreće izazvane prokletstvom ubijene mlade, koju je na dan svadbe ubio u svadbenoj povorci prevareni i ostavljeni mladić iz Mačova, na mestu gde je prokopano mađarsko groblje radi izgradnje puta, a gde je prolazio stari put za Šabac. Nesreću je izazvalo veliko klizište, koje je i danas živo i neukrotivo u Rađevom Selu, pa je grad sam od sebe potonuo. Bogati mađarski ratnici i trgovci zakopavali su višak zlata i srebra u livadu zvanu Dubrovnik, u nadi da će se vratiti kada klizište stane i grad prestane da tone.

Smatram da nijedna tvrdnja ne može biti verodostojna bez konkretnih istraživanja i prezentovanja materijalnih dokaza. Njih stvarno ima na mestima opisanim u ovom tekstu. Potreban je strpljiv rad stručnjaka i konačan početak ozbiljnih istraživanja na ovim lokalitetima, koji su zapušteni i zaboravljeni, a zub vremena svakog dana odnosi parče po parče materijalnih dokaza.