Čovek koji nam je podario Pećinu i druge priče
Vesti iz štampe iz januara 1915. godine
U januaru 1915. godine vesti iz Valjeva odnosile su se većinom na umrle, bolesne i ranjene
* * *
Novosti, 3. januar 1915.
Zahvalnost
Ranjenici iz bolnice u kafani „Zora“ oglasili su se u novinama da izraze zahvalnost građanima koji su im dali poklone u sezoni slava i Božića (on se tada slavio 25. decembra). Pored ostalih, zahvaljuju se i jednoj Valjevki – Dragi Atanacković „koja je u oči Hristovog Rođenja donela raznih slatkiša i konjaka.“
* * *
Pijemont 23. januar 1915.
Marjan Birčanin
Posle dužeg i teškog bolovanja preminuo je 8. o. m. U 71. Godini Marjan Birčanin, trgovac iz Valjeva u gradu Kruševcu, kamo beše sa porodicom izbegao iz Valjeva usled austrijskog upada. Rođen u Suvodanju 1844. godine, iz porodice čuvenog kneza Ilije Birčanina – Obor-kneza ispod Međednika – Marjan je vrlo mlad došao u Valjevo, gde je svršio osnovnu školu a posle se odao trgovini, u kojoj je, zahvaljujući svojoj vrednoći i poštenom radu, brzo izašao na glas kao ozbiljan i uvažen trgovac valjevski. Po prirodi svojoj tih i pomirljiv, Marjan je umeo da radi sa ljudima i da ih za svaki koristan posao pridobije. Osnivaču Valjevske Štedionice, pok. Radovanu Laziću, Marjan je bio glavni pomagač pri osnivanju toga najjačeg i najsolidnijeg zavoda u zapadnoj Srbiji, čiji je član Uprave, a neko vreme predsednik, ostao do smrti.
Kao trgovac Marjan je obilato pomagao sve humane i korisne ustanove i bio član mnogobrojnih udruženja. Ali sem toga, pok. Marjan igrao je i važnu političku ulogu. Po političkom ubeđenju pripadao je liberalnoj – sada naprednjačkoj stranci, i, zahvaljujući poverenju svojih sugrađana, on je skoro deset godina bio predsednik opštine valjevske i jedno vreme i narodni poslanik grada Valjeva. I kao predsednik i kao poslanik, on se starao, kolio god je mogao, da unapredi Valjevo i da ga učini privlačnim središtem zapadne Srbije. Zahvaljujući njegovom trgovačkom duhu, valjevska je opština sredila svoje finansije i za jevtinu cenu došla do više imanja, koja su [nečitljivo] parku Prećini, danas od neprocenjive vrednosti sa zdravstvene strane za valjevsko građanstvo.
Kao trgovac i javni radnik Marjan je bio odlikovan Časnim Krstom trećeg stepena i ordenom Belog Orla trećeg stepena. Interesujući se uvek za Valjevo, njega je na bolesničkoj postelji neobično obradovala vest o povraćanju Valjeva i isterivanju Austrijanaca.
Bog da mu dušu oprosti!
* * *
Pročitajte i tekst o drugim valjevskim gradonačelnicima – pre i posle Marjana Birčanina, objavljen u reviji Kolubara pred izbor 60. čelnog čoveka grada, 2008. godine.
* * *
Pijemont, 26. januar 1915.
CC
Draginja Babićeva
U Valjevu je preminula pre nekoliko dana od tifusa Draginja Babićeva, lekar opštine valjevske.
Pokojna Draginja je, kao pitomac opštine valjevske, svršila sa summa cum laude medicinski fakultet u Berlinu. U mlađoj lekarskoj generaciji pok. Draginja je smatrana za najspremnijeg i najsavesnijeg ženskog lekara.
Od početka rata, Draginja je i danju i noću radila u valjevskoj bolnici, pokazujući u radu besprimerno požrtvovanje i savesnost.
Njenom starom i čestitome ocu izjavljujemo saučešće, a plemenitoj pokojnici neka Bog da rajsko naselje!
Pročitajte i tekst iz Kolubarine arhive o medicinarima umrlim u Valjevu 1915.
* * *
Pijemont, 26. januar 1915.
Oboleli lekari
Dr. Dragoljub Nikolić, opštinski lekar iz Beograda, oboleo je već od dužeg vremena od tifusa. Doktor Nikolić nalazi se u valjevskoj bolnici, i na putu je ozdravljenja.
* * *
Pijemont, 30. januar 1915.
CC
Kafana „Valjevo“ otvorena
Javljam poštovanim posetiocima da sam svoju radnju – Kafanu zvanu „Valjevo“ otvorio i biće stalno otvorena. Ostalo je starog crnog i belog vina, kao i čiste šljivovice, što će i sami posetioci posvedočiti.
Pored ostalog preporučujem moju domaću kujnu, kao i mezetluke: ćevapčii, ražnjići, pečenja i.t.d.
Molim za posetu.
Đorđe M. Ajduković
kaf. kod „Valjeva“