Valjevski fotografski letopis 1952-2006

Dragan Majerović, dugogodišnji predsednik foto-kino kluba Valjevo (Foto: Ljuba Ranković)

1952, 25. maj – Otvorena u Valjevu prva izložba radova fotoamatera. Učesnika je bilo 28 (pet iz Mionice), a izloženih fotografija 124. O toj izložbi, koju je organizovao Foto klub grada Valjeva, pisao je u listu „Reč omladine” Dragan Majerović, tadašnji (i potonji dugogodišnji) predvodnik organizacije fotoamatera Valjeva.

1952, decembar – Skupština Foto kluba Valjevo obaveštena da Klub ima 392 člana (102 su radnici, 25 seljaci, 220 đaci, pet intelektualci, 25 nameštenici, 15 ostalih profesija).

1952 – Osnovan u Valjevu Foto klub „Krušik” koji je u početku imao tridesetak članova. Zahvaljujući i izvesnoj pomoći fabričkog rukovodstva te godine su kupljena dva fotografska aparata i jedan „aparat za uveličavanje fotografija”. Tako su stvoreni osnovni preduslovi za rad Kluba. Naredne godine „Krušik” je organizovao svoj prvi kurs za fotoamatere.

1952 – Na Ubu je držao zanatsku fotografsku radnju Aleksandar Popović Paša. On je sredinom 1954. godine učestvovao u osnivanju Auto-moto društva i bio njegov sekretar. U Osečini se tada profesionalnim fotografskim radom bavio Živorad Savić (ozvaničio je svoju radnju 6. marta 1950. godine). Dragoslav Cile Marjanović je u Ljigu otvorio fotografsku radnju 1951. godine. Profesionalnim fotografskim radom u Mionici se bavio Miša Simić a u Belanovici Milan Mirić. Sopstvene radnje u Valjevu te godine su otvorili Dobrivoje Mitić i Zdravko Todorović.

1953, 6. mart – Objavljena u „Napredu” fotografija „Pogled sa Pećine” M. Vezmarkovića, prva fotografija u tim valjevskim novinama uz koju je ubeleženo i autorovo ime.

1954, 12. novembar – Na naslovnoj strani „Napreda” objavljena fotoreportaža o nenajavljenom dolasku u Valjevo predsednika Jugoslavije Josipa Broza Tita. Tih pet fotografija, koje je najverovatnije snimio Obren Jovanović, prva su fotoreportaža u valjevskim novinama.

1954 – Fotografski amateri iz Valjeva prvi put učestvovali na izložbama republičkog značaja u Nišu i Kragujevcu. Priredili su i jednu sopstvenu klupsku izložbu. Njihov klub je u to doba imao 180 članova, većinom mladih radnika.

1955, 10. april – Na godišnjoj skupštini Foto kluba grada Valjeva ocenjeno da je u dotadašnjem radu „bilo uspeha” ali i da bi „rezultati mogli biti daleko bolji da su svi članovi uprave bili dovoljno aktivni”. Rečeno je i to da je Klub prethodne godine za svoj dobar rad pohvaljen na kongresu kino i foto amatera Jugoslavije.

1956, početak godine – Valjevski Foto klub dobio nove prostorije za svoj rad. Nalazile su se u Ulici Žikice Jovanovića Španca 21. Tu su novi članovi upisivani svakodnevno od 18 do 19 časova, a 15. marta 1956. počeli su novi kursevi za fotoamatere.

1957, maj – Foto klub „Krušik” postavio u berberskoj radnji „Rad” svoje foto novine. U njima se moglo videti „po nekoliko lepih i dobro urađenih fotografija iz svih oblasti društvenog života grada”. Klub je tog proleća oformio svoje sekcije u dve srednje škole – Poljoprivrednoj i Ekonomskoj.

1958, januar – Kino i foto klubu „Krušik” dodeljena bronzana plaketa „Boris Kidrič” koju mu je za uspešan rad „na tehničkom vaspitanju masa” dodelio Centralni odbor Narodne tehnike Jugoslavije. Klub je u to doba imao stotinak članova, a najveću slabost u njegovom dotadašnjem radu predstavljalo je to što za čitave četiri godine nije organizovao ni jednu izložbu.

1958 – U listu „Napred” ustalila se rubrika „Slike i prilike” sa fotografijama Tomislava Toše Markovića. Objavljeno je, uz to, i nekoliko Markovićevih fotoreportaža. Jedna je svedočila o završnoj svečanosti Dana mladosti, a druga o letovanju na Divčibarama.

1959, januar – Održana osma godišnja skupština Kluba foto i kino amatera „Valjevo” koji je tada imao 165 članova (60 radnika, 60 đaka, 40 službenika i 5 zemljoradnika). Tečajevi za početnike predstavljali su osnovnu klupsku aktivnost. Dragan Majerović, nastavnik Srednje tehničke škole, osmi put je izabran za predsednika Kluba.

Fotoamater Žika Vasić (Foto: Ljuba Ranković)

1960, 21-28. februar – U prostorijama Foto kluba Valjevo u Ulici Žikice Jovanovića Španca 21, otvorena zajednička izložba radova 17 valjevskih i 20 beogradskih fotoamatera. Nju su sačinjavale 163 fotografije.

1960 – Rubriku „Iz albuma fotoamatera” u listu „Napred” ispunjavali svojim snimcima: Dragan Majerović, Voja Todorović, D. Miloradović, Milijan Jevremović, Dušan Katić, Đorđe Bukilica...

1961, 12. mart – Na desetoj skupštini Kino i foto kluba Valjevo iznesen podatak da Klub ima 92 aktivna člana (radnika 35, službenika 28, đaka 26, zemljoradnika 3) i da su tokom 1960. godine oni učestvovali na izložbama u Celju, Nišu, Bugojnu, Svetozarevu, Banjaluci i Titovom Užicu. Za novog predsednika je izabran Đorđe Kunovac.

1962, 3. jun – Na izložbi fotografija učenika osnovnih škola, priređenoj u Foto klubu Valjevo, prvu nagradu dobio Vladimir Đurić iz škole „Žikica Jovanović Španac”. Učestvovali su đaci iz Valjeva (škole „Ž. J. Španac”, „Miša Dudić” i „Andra Savčić”) i Pecke.

1962, 21-28. decembar – Priređena u Valjevu, u Omladinskom domu, Prva međuklupska izložba fotografija. Učestvovali su članovi foto klubova iz: Višegrada, Mladenovca, Splita, Banjaluke, Požarevca, Beograda, Bugojna, Niša i Valjeva. Prvu nagradu za pojedinačne radove dobio je Miloš Pavlović (fotografija „Izabela”), a za kolekciju fotografija – Branibor Debeljković. Od Valjevaca su učestvovali: Đorđe Bukilica (dobio treću nagradu), Đorđe Kunovac (pohvala), Miša Bourek, Zvonko Sinakijević i Dušan Katić.

1963, jesen – Organizovana u Valjevu Republička izložba fotografije koja je već predstavljala tradicionalnu smotru ovakvog stvaralaštva (do tada je u raznim gradovima priređena 12 puta). Za učešće je konkurisalo 487 a odabrano za izlaganje 165 radova 46 autora. U „Napredu” je ovu izložbu prikazao Vojislav Marinković hvaleći od Valjevaca dva Đorđa, Bukilicu i Kunovca.

1964, 3-10. oktobar – Druga međuklubska izložba fotografija u Valjevu, priređena u holu Doma kulture. Učesnici su bili iz: Beograda, Hrasnice, Banjaluke, Banovića, Maribora, Dubrovnika, Niša, Požarevca, Sarajeva, Skoplja, Bugojna, Smedereva, Splita, Ljubljane, Valjeva i Višegrada. Sa 24 rada na ovoj izložbi su od Valjevaca iz Valjeva bili zastupljeni: Milovan Stepanović, Đorđe Kunovac, Dušan Katić, Miša Bourek, Ljubodrag Gajić, Zvonko Sinakijević, Vojislav Protić, Živorad Vasić i Dragiša Medenica. Dobrivoje Urošević je tada član Foto kluba „Beograd”, a supružnici Đorđe i Vojka Obradović Foto kluba „Slavko Rodić” iz Bugojna. Ivi Eteroviću je pripala prva nagrada za kolekciju, a Zoranu Sekuloviću za pojedinačne radove. Među nagrađenim radovima nalazio se i „Monah” Milovana Stepanovića.

1965, 10-16. oktobar – Međuklubska izložba fotografija u organizaciji Foto-kino kluba „Valjevo”.

1966, 18. april – Otvorena u Domu kulture izložba šestorice fotoamatera iz Beograda – Bana Đorđevića, Vidoja Vasića, Dragana Tošića, Đorđa Bukilice, Živka Janevskog i Miše Stanisavljevića – koji su i ranije izlagali u Valjevu. O tome je u „Napredu” pisano dva puta, 8. i 22. aprila 1966.

1969, 5. oktobar – Otvorena u foajeu Doma kulture izložba radova članova Foto-kino kluba „Valjevo”.

1971, 5. novembar – Susreti amatera „Abrašević” počeli otvaranjem u Muselimovom konaku zajedničke izložbe fotografija četiri istaknuta jugoslovenska umetnika: Joze Đetkovića iz Zagreba, Dragana Tošića iz Beograda, Stojana Kerblera iz Maribora i Miodraga Radovanovića iz Sarajeva. Kerblerovi radovi ocenjeni su kao najkvalitetniji individualni umetnički nastup na celokupnim Susretima i nagrađeni Zlatnom plaketom sa likom Koste Abraševića. U „Foto-kino reviji” (br. 1 iz 1972) izložbu je prikazao Slavoljub Stanojević.

1972, 21. februar – Otvorena u Valjevu izložba trojice mladih fotografskih stvaralaca: Miroslava Jeremića, Vladana Savkovića i Nikole Milanovića. Otvarajući je Đorđe Bukilica je ispoljio zadovoljstvo što se posle niza godina pasivnosti ponovo u Valjevu pojavljuju mladići koji vole fotografiju.

1972, 17. jun – U Muselimovom konaku otvorena izložba četvorice Beograđana: Slave Stanojevića, Danila Cvetanovića, Žike Đorđevića i Predraga Pećinara. Govorio je majstor fotografije Vojislav Marinković.

(Nastaviće se)