Valjevske kafane pod okupacijom
U vreme austrougarske okupacije tokom Prvog svetskog rata, mnoge tadašnje valjevske kafane morale su da promene imena, u skladu sa zahtevima tadanjih vlasti. Svakako ne najdramatičniji, ali i ovo je deo istorije Valjeva.
Poslednjih decenija, stare kafane su najčešće zatvarane, dok su na udaru menjanja imena gradske ulice. I sve to bez okupacije.
O nazivima kafana prenosimo deo teksta iz Glasnika Istorijskog arhiva Valjevo.
Valjevskoj opštini upućena je naredba 26. jula 1916. godine, „da se u najkraćem roku (od tri dana) sledećim kafanama i gostionicama promene imena: „Hajduk Veljko", „Mali Pariz", „Makedonija", „Mostar", „Kod Sloge", „Bosna" i „Venecija".
U kafani Kraljević Marko, 3. januar 2017.
Plašeći se strogih kazni i drugih represalija Valjevska opština hitno je obavestila Sresko zapovedništvo, da su valjevske kafane i gostionice dobile nove nazive:
- Hajduk Veljko - Prva pivnica
- Sloga - Građanska kafana
- Mali Pariz - Zora
- Makedonija - Gođevac
- Mostar - Proleće
- Venecija - Purić
- Bosna - Kovačev han
- Petrograd - Grozdanović
- Balkan - Stanimirović
Opreznim Austrougarima i u imenima kafana i gostionica priviđalo se ostvarenje nacionalnih težnji i teritorijalnih pretenzija Velike Srbije.
Izvor: MEĐUOPŠTINSKI ISTORIJSKI ARHIV, VALjEVO - G L A S N I K, BROJ 25, GODINA 1990.
Milorad MITRAŠINOVIĆ: ŠTAMPA I ŠTAMPARSTVO U VALjEVSKOM KRAJU ZA VREME PRVOG SVETSKOG RATA (1914-1918).