Valjevo pre 200 godina (2. deo)
Hronologija događanja u Valjevu i okolini 1816. godine, iz nedovršene knjige Zdravka Rankovića «Valjevski kraj u 19. veku.“
15/27. januar – Knez Miloš Obrenović primio u Paljuvima od prote Matije Nenadovića prvi naplaćeni porez iz Valjevske nahije u iznosu od 5.000 groša. U Paljuve je knez Miloš stigao iz Valjeva gde je b io 10. januara.
20. februar – Valjevski obor-knez Raka Tešić poslao knezu Milošu Obrenoviću prikupljen porez – 4.500 groša.
28. februar – Boravio u Bogovađi knez Miloš Obrenović. Došao je putujući po Srbiji radi naplate poreza koji je Narodna skupština, prvi put, razrezala 19. decembra 1815. godine. Tada je određeno da u Valjevskoj nahiji 4.308. poreskih glava plati tokom 1816. godine ukupno 100.564 groša poreza. Jedino je Požarevačka nahija imala da podnese veći poreski teret. – U bogovađskom manastiru knez Miloš je ponovo bio 29. i 30. juna 1816.
Bogovađa
Početak godine – Za kneza u Valjevskoj Podgorini postavljen Jovan Simić Bobovac.
25. maj/6. jun – Šabački episkop Gerasim dao sinđelijom ribničkom igumanu Sofroniju Popoviću u parohiju sela: Paštrić, Popadić, Komanice, Rakare, Gunjicu i Berkovac. Popović je u Ribnici službovao i dvadesetak godina kasnije.
CC
Maj – Turci u Beogradu umorili Petra Nikolajevića Molera, ustaničkog vojvodu i ikonopisca, tada na dužnosti zapovednika Narodne kancelarije. Na osnovu optužnice dvanaest knezova iz dvanaest nahija predao ga je Turcima knez Miloš Obrenović. Moler je optužen za buntovništvo i prisvajanje novca iz narodne kase. Nalazeći se u zatvoru Moler je pred smrt čitao Dositejeve „Basne” i na toj knjizi nacrtao olovkom svoj autoportret („prvi autoportret u modernom srbijanskom slikarstvu 19. veka”). Knjigu je iz tamnice izneo Molerov sin Simeon i ona se do 1848. godine nalazila kod Miloša Svetića.
Kraj leta – Na dužnost varoškog kneza u Valjevu, umesto Vasilja pavlovića iz Bajevca, stupio Jovica Milutinović iz Sankovića.
* U Osečini sagrađena crkva, posvećena Vaznesenju Gospodnjem. Podignuta je na mestu gde je početkom 18. veka postojala prvobitna bogomolja.
* U Vrelu, po dozvoli Marašli Ali-paše, stanovništvo podiglo parohijski hram. Građen je na mestu gde je bila stara crkva, porušena 1813. godine.
* U Bogovađi iznova sagrađena manastirska crkva, posvećena svetom Đorđu. Radovi su počeli 10. jula, a završeni 10. decembra. Izvodio ih je neimar Milutin Gođevac sa družinom od 80 majstora. Neimarova dnevna plata iznosila je tri groša i 20 para, a majstorska dva groša i 20 para. Knez Miloš Obrenović je, kao ktitor, dao za ovaj hram 14 hiljada groša. Potreban kamen, kreč i japiju davao je narod Kolubarske knežine.
* Obnovljena „starodrevna mirska crkva” u Slavkovici, posvećena Preobraženju.
* Obnovljena crkva u Gornjoj Bukovici.
Ćelije
* Ikonopisac Jeremija Mihailović iz Bajevca slikao ikonostas manastira Ćelije.
Prvi deo, o Valjevu i okolini 1815. godine pročitajte ovde.